evelynkeagycuu

Quy định về cách thức thể hiện quy phạm pháp luật

Chúng ta biết rằng để hình thành nên một quy phạm pháp luật thì cần có những bộ phận cụ thể để cấu thành, các bộ phận đó bao gồm: giả định, quy định và chế tài cũng các biện pháp tác động của nhà nước. Nhưng do trong quá trình xây dựng pháp luật cũng như yêu cầu của kỹ thuật xây dựng pháp luật đòi hỏi phải được trình bày một cách ngắn gọn và chặt chẽ, tránh trùng lặp chồng chéo cũng như đối lập với nhau. Chính vì vậy cần có những cách thức để thể hiện quy phạm pháp luật.

Quy phạm pháp luật là gì?
Theo Khoản 1 Điều 3 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 thì quy phạm pháp luật được hiểu là những quy tắc, những cách thức về xử sự chung, được áp dụng nhiều lần và có hiệu lực bắt buộc chung, ai ai cũng phải thực hiện bao gồm những cơ quan, cá nhân, tổ chức trong nước và những đơn vị hành chính nhất định. Những quy định này do cơ quan nhà nước và chủ thể quản lý nhà nước ban hành, đồng thời nhà nước sẽ sử dụng quyền lực của mình để đảm bảo thực hiện.

Xem thêm về: văn phòng luật sư uy tín tại hà nội

Những cách thức thể hiện quy phạm pháp luật
Để các quy định pháp luật được thể hiện cụ thể và rõ ràng hơn có 5 cách và cụ thể như sau:

Cách thứ nhất: Tất cả các bộ phận để cấu thành một quy phạm pháp luật có thể được trình bày trong cùng một điều, một khoản của trong chính một văn bản quy phạm pháp luật nhất định.

• Ví dụ: Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 63 Luật giáo dục đại học 2012 thì Người học tập chương giáo dục đại học được hưởng các học bổng cũng như chi phí đào tạo miễn phí của Nhà nước hoặc của các nhà tài trợ nước ngoài ký hiệp ước với Nhà nước Việt Nam thì sau khi người học tốt nghiệp cũng như hoàn thành việc học tập phải chấp hành sự điều động làm việc của Nhà nước trong thời gian ít nhất là gấp đôi thời gian được hưởng học bổng và chi phí đào tạo, nếu không chấp hành thì phải bồi hoàn học bổng, chi phí đào tạo. Cụ thể là nếu bạn được nhận học bổng 4 năm thì bạn sẽ là việc cho nhà nước ít nhất sẽ là 8 năm. Có thể thấy tại quy phạm này, cả ba bộ phận giả định, quy định và chế tài được trình bày trong cùng một khoản của một điều của một văn bản quy phạm pháp luật là Luật giáo dục đại học 2012.
  

Cách thứ hai: Trong một điều khoản của một văn bản quy phạm pháp luật thì có thể trình bày một hoặc nhiều quy phạm pháp luật tùy vào điều kiện cụ thể.

• Ví dụ: Trong Điều 123 của Bộ Luật Hình sự 2015 được sửa đổi bổ sung 2017 thì việc quy định về tội giết người được quy định cụ thể tại điều luật đó. Còn đối với Luật giao thông đường bộ 2008 chỉ trình bày một quy phạm pháp luật với nội dung đó là việc xây dựng đoạn đường giao nhau cùng mức giữa đường bộ với đường sắt phải được chính cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép; có thiết kế bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật và điều kiện an toàn giao thông được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải ”.
  

Tìm hiểu thêm: hợp đồng tặng cho tài sản riêng


Cách thứ ba: Các bộ phận của một quy phạm pháp luật có thể được trình bày trong các điều, khoản khác nhau của cùng một văn bản quy phạm pháp luật.

• Ví dụ: Căn cứ theo Khoản 1 Điều 301 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 quy định về tội bắt cóc con tin như sau: “Người nào bắt, giữ hoặc giam người khác làm con tin nhằm cưỡng ép một quốc gia, vùng lãnh thổ, tổ chức quốc tế hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân làm hoặc không làm một việc như một điều kiện để thả con tin, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 113 và Điều 299 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 nấm đền 05 năm”. Quy định này cho thấy, bộ phận giả định của quy phạm pháp luật được trình bày trong 03 điều luật là các Điều 301, 113 và 229 của cùng một văn bản quy phạm pháp luật - Bộ luật hình sự năm 2015.
  

Cách thứ tư: Các bộ phận mang nội dung của một quy phạm pháp luật có thể được trình bày trong các điều, khoản khác nhau của các văn bản quy phạm pháp luật khác nhau.

• Ví dụ: Theo Khoản 2 Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “Cấm các hành vi sau đây: “Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ”. Và theo Điều 182 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội vi phạm chế độ một vợ, một chồng như sau: “Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
  

• Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;
  
  
• Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.”
  

Mặc dù hai điều luật trên trình bày hai quy phạm pháp luật khác nhau, song nếu ghép hai quy phạm đó với nhau thì có thể tạo thành một quy phạm pháp luật hoàn chỉnh có đủ ba bộ phận cấu thành là giả định, quy định và chế tài. Trong quy phạm ở Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 2014 thì trình bày hai bộ phận là giả định và quy định, còn trong quy phạm ở Điều 182 Bộ luật hình sự 2015 thì trình bày hai bộ phận là giả định và chế tài.

Đây là cách trình bày khá phổ biến trong các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam hiện nay.

Cách thứ năm: Trật tự sắp xếp các bộ phận trong quy phạm pháp luật không nhất thiết phải theo đúng thứ tự: Giả định, quy định, chế tài hay biện pháp tác động của nhà nước mà có thể trình bày các bộ phận đó theo cách đảo lộn hoặc đan xen nhau.

• Ví dụ: Điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định:
  

“Cấm các hành vi sau đây: Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ”.

Trong quy phạm này, các bộ phận giả định và quy định đã được trình bày theo cách đan xen vào nhau.

Nội dung khác: giải pháp hợp đồng đặt cọc mua nhà