Sau khi đọc xong tôi đã tự thốt lên với bản thân rằng "wow, chuyện gì mới xảy ra với mình vậy? Quyển sách này sao có thể tác động tới cảm xúc của người đọc nó một cách mạnh mẽ như thế như chính ta là người trong chuyện vậy." Ngay lập tức sau đó, quyển sách này khiến ta phải suy ngẫm rất nhiều: - Chúng ta thường sẽ mất những thứ ta chân quý? Hay là những thứ ta đã mất mới khiến ta chân quý chúng? - Liệu khi nó còn tồn tạị cảm xúc ta vẫn còn như vậy không? Hay ta chỉ hứng thú và yêu thích sử đổi thay? - Điều gì giữ chân ta ở thế giới đem lại cho ta những đau thương mất mát, nơi mà bóng tổi đã bao phủ hết cả bầu trời? - Có phải chính ta cũng thích sự tăm tối ấy rồi không? Cái khắc nghiệt của chiến tranh là bàn đạp cho sự tàn nhận, ích kỉ bên trong của con người lên ngôi. Đó là lúc khái niệm nhân tính bị phai mơ và ranh giới giữa cái thiện, cái ác tưởng như không còn tồn tại. Quyển sách đã khắc họa cho ta những mặt trái của chiến tranh, những ảnh hưởng tiêu cực đến đạo đức: Đức Quốc Xã, những người phải bỏ sứ đi tị nạn, giới hạn của con người khi họ có quyền lực trong tay. Tuy nhiên giữa lúc âm u, lạnh lẽo nhất luôn có những hơi ấm của tình người, của một tình yêu thuần kiết sẵn sàng hy sinh vì nhau, có thật như vậy không? Tác giả đặt ta vào góc nhìn của một người dân tị nan trải qua những thăng trầm của cuộc sống đang kể lại chính câu chuyện của mình. Bối cảnh được đặt ra làm ta có cảm giác rất gần gũi, thấy được hình ảnh của chính mình trong đó bởi cái cảm giác cô đơn, tuyệt vọng, chán trường ấy ở độ tuổi mười bảy, mười tám mỗi người ít nhiều đã phải trải qua. Làm ta phải đồng cảm, thấy được nỗi khắc khổ đang dày vò nhân vật trước cả khi những câu chuyện của y được hé lộ. Tác phẩm đồng thời đã khiến mình nhận thức khác về vũ khí mạnh mẽ nhưng cũng nguy hiểm nhất của con người, hy vọng. Xuyên suốt cuộc đời của Schawarz mà cũng chẳng phải tên thật của y, nó luôn đồng hành cùng mạch chuyện cho tới cuối cùng nó vẫn tồn tại, xuất hiện ở thực tại nơi mà con người muốn xoa dịu những nỗi đau trước mắt. Phải chăng đó là thứ giữ ta lại? Đây là một đoạn các bạn có thể đọc thử Đây là những cảm xúc của mình về quyển sách. Mình đã cố gắng không tiết lộ quá nhiều nội dung. Hy vọng các bạn có những trải nghiệm tuyệt vời.